naat ya da münacat gerçeği örter mi

Turgay Demirel, Olağan Şiir sayı 18’de Sezai Karakoç’un metin evrenini eleştirmiş. ‘Edebiyat Yazıları'nda ak ya da karayla karşılaşıyoruz, gri yok. Doğrular belli, yanlışlar belli ve kavramlara yüklenen anlamlar belli' demiş. Sezai Karakoç’un yazılarının kesin hüküm vermesinden şikayet etmiş. Bunun sebebi Sezai Karakoç’un ‘Kur’an şairi’ olmasıdır. Çünkü Kur’an’da da doğru belli, yanlış bellidir. Hüküm mutlaktır. Bu durumun herhangi bir ideoloji ile ilgisi yok. 

Daryush Shayegan’ın Yaralı Bilinç’ kitabından şu pasajı aktarıyor, Demirel. ‘Jagues Bergue, Arap dilindeki ayırıcı niteliğe atıfta bulunurken haklı olarak şöyle der: ‘Her bir sözcüğünün sonu Tanrı’ya varan Arap dili,  gerçeği kavramak için değil, örtmek için doğmuştur. (S. 14)’  Ve Sezai Karakoç’un benzer şeyi yapıp yapmadığına bakıyor. Şairin samimiyetinin böylesi bir dil örtüsünü engellediğini söylüyor. Oysa Sezai Karakoç'un, şiirin ufkunun naat olduğunu belirtmesi her sözcüğünün sonu Tanrı’ya  ve Peygambere varan dil gerçeğine bir atıftır. Karakoç’un ve şairlerin metinler arası ilişkisi farklıdır. Okuyucuya yazar adı, kitap ismi, sayfa numarası vermez. Onu senin bilmeni ve bu ilişkiyi  kurmanı ister. 

 Turgay Demirel, Sezai Karakoç’un kesin hükümlülüğünden dert yanar. Oysa, Jagues Bergue tarafından dillendirilen ‘Her bir sözcüğünün sonu Tanrı’ya varan Arap dili,  gerçeği kavramak için değil, örtmek için doğmuştur.’  cümlesi de şüpheye yer bırakmaz bir eminlik peşindedir.  

Son tahlilde her bir sözcüğünün sonu Tanrı’ya varan Arap dili gerçeği örtmüş müdür, biz ona bakalım.  Açıkçası Jagues Bergue bu hükmüyle çuvallıyor. Neden? 

Endülüs medeniyetinde meydana gelen felsefî birikimin, Farabî ve İbn-i Sina felsefesinin yetkinliğinin kökünde her sözcüğünün sonu Tanrı’ya varan Arap dili, şiiri vardır.  İlk defa Yunan düşünce ve felsefeyle karşılaşan İslâm âlimlerinin Grek birikimini kendi düşünceleri içine dolgu olarak katabilmeleri, öncesinde zirveye çıkmış Arap şiirinin bu tavırla yarattığı imkânlarla olmuştur.   Her sözcüğünün sonu Tanrı’ya varan Arap dili, şiiri ilim dili haline gelmiştir. Hakikati örtmemiş daha da aralamıştır. 

Bir de her sözcüğünün sonu Tanrı’ya  veya Elçi'ye varan yani ufkunu münacat ya da naat olarak gören Arap dili eski Grek felsefesiyle ilgilenmiş de neden kelimelerinin sonu genelde tabiata çıkan eski Grek şiirine pek yüz vermemiştir, açıkçası o şiiri geri addetmiştir. Ufkuna na’tı, münacatı alması olamaz mı?  

Yeprem Türk

ömür çelebi

 

Severim 

Varlığımın Hira’da olan kulağını

Bana koltuk değnekleriyle gelse de rızkımı

Seviyorum anneyi babayı cennetteki belde adları gibi söylemeyi

Sadece Allah’ın yağmurunu değil yasasını da  istemeyi 

Bineğimi bekanın yoluna sürmeyi

Fanilik tarlasında, ol üstünde

İncir, erik, kavun izlemeyi

Ellerinde lezzetin bavulları

Nereye gider Allah’ın bu tabiattan kulları

Ama sevmem

Tarihin modern insana namerde gider gibi gelmesini

Küfür de sonuçta maziden bir derleme biçimi

Tarihten değil kadimden gelir teoloji

Kâbe’den önce kalp dünyanın ilk evi

Tezin içi her şeyden evvel filozofun kendi içi

Severim sonra elbet kalbime hacca giden aklımı

Tekniği mantığı âlim gönlün başına toplamayı

Ve virdim dünya tatili

Allah’ın gölgesi altında çardağımdır dinlendirir beni

Coşku daim sabah simidi kavrar açlığımın belini

Sanırım yaratılış yapılırken benim ilahim çalınmış

Kalbim Allah’ın memleketi gibi

Sevdim de 

Ağız görmemiş sol elimi

Musallaya doğru giden ömür çelebi’mi 

Tükenmeye çoktan ikna ettim hayatımı

Dirilik ölümün azı

Düşüp kalkmayı insan olmanın tadını çıkarmayı

Kulları kurcalaya kurcalaya içindeki Tanrı parçacığını bulmayı

İşte böyle sevdim söylemeyi

Yukardan üstüne Tanrı ışığı vuran hikâyeyi

Tanrı Parçacığı: Ruh

Y. Türk

Maddeler-2

 

13. Ankara kare, İstanbul daire. Beklediğimiz Ankara'nın da tekrar daire haline gelmesidir. Fetihlerin bir anlamı da kareyi daire yapmaktır.

14. Yenilen öç atını nallar.

15. Bugün diyor ki: Dün arkadaşım idi.

16. Emek, siperdir.

17. Çocukluğu tatlı kılan şey hayrettir.

18. Sayarım gökdeleni elin vebali.

19. Yerin atında değildir üstündedir, haram duygusu.

20. Doğa gibi gelmez Ramazan. Bir mevsimi yoktur. Dolaşır varoluşu tüm zaman.

21. Dostum kadı oldu sanki biraz da katı oldu.

22. Uçmak bile düşer.

23. Namaz vakti insanın içine ve minareye birlikte yaklaşır.

24. Allah’ım verdiğin can ne tuhaf, bakması bir ömür yara yerine, namazda bile.

25. Cennetin yeri alın teri.

26. Hediye güne kut verir.

27. 'Çıt pıt' sesin çoluğu çocuğu 'ah' tüm kelimelerin velisi.

28. Gönlüm neyi dilemeli? Dilemenin kemalini.

29. insanlık, ilk insanın eliyle başlayıp son insanın kalemiyle tamamlanacak bir hat gibi.

30.  Serap, gurbetin hilesidir.

32. Acı, insanın ana kaynaklarından biri.

33. Büstlere anlam emanet etmem.

34. Nur, notunu insanın alnına düşer.

35. Günü hep kara koymazlar.

36. Bizim kök ibadette dal ister.

37. Anıların, yokluğundaki kayyumlarım.

38. Bunlar, iyi insanlar işte. Türk halıları gibi ahengini, rengini bulsun diye güneşin yani faniliğin altına dizilmişler. Biraz solmuşlar, eprimişler ama gerçek güzelliklerini de bulmuşlar.

İçlerinde bir geyikli gece varoluşu var. Gece gündüz haftalarca yıllarca göğüste bu ışığı taşırlar; dışarda içerde her yerde bu nurlu gönlü paylaşırlar; yıldır yıldır ayla, güneşle, evrenle.

Bunlarda fazla yeni bir şey yok. Dünyanın en güzel dizesi için hâlâ Yunus’u; kâinatın en güzel konsolu için Davud’u; en güzel uçuş in turnayı; en güzel iyilik için Haz. Muhammed’i (S.A.V.) anarlar.

Kadim insanlar, böyle. Hayatları hep geçip gitmez şeyler üstünde. Daim bir iç kritikte. Namazda ve fende hayatları hep gönül mahkemesinde.

Onlar için önemli olan yaşamak veya ölmek değildir. Bu ikisinde de yerli yerinde olmaktır.

 

39. İyi bir gelecek geçmişi memnun eder.

40. Mabedler, birlik ve öz dolu.

41. Doğal insan yaratıcıyı bilen insandır.

42. Din günü milletimin de günü olsun.

43. Şiirde patronaj mı?  Asla ve asla. Bizim hat bu bakımından Yunus, Akif… Türk şiirinin en gariban çizgisi, ama kalpleri de Allah’ın memleketi gibi.

44. Doğrusu, iktidarın gücünü kullanmak yapıma ters. Paramı kazanırken çok dikkat ederim. Bir şiirimde de dediğim gibi ‘benim yevmiyem alın terimdir.’   Hoş ya iktidarın nimetlerinden faydalanmayan iktidar sahiplerini de tebrik ederim.

45. Rab’bim, bildiğim yerlerden sor bana.

46. Siz Avrupalılar, dinlersiniz Anadolu'yu, gizli gizli, bir terbiye içinde akıp giden bin yıllık plak gibi.

47. İnsanlarınızı sürü psikolojisinde yaşamaya alıştırmayın. Bir parti başkanı ya da bir amigo olarak bundan faydalanabilirsiniz. Ancak birçok kargaşa da bozulma da sürü psikolojisinden meydana gelmiştir. İnsanlarınızın dikkatini çekmeyi öğrendiğiniz gibi dağıtmayı da edinin. İnsanlara sürü halinde değil kendi hallerinde, kendi dünyalarında, kendi işlerinde yaşamayı salık verin. Bu, ümmet psikolojisidir.

48. Bazı anlamlar vardır Malazgirt Harbi gibi, bin yıl geçince daha belirginleşir, görülür ve okunur harfleri.

49. Bilal ezanı, Yunus yazıyı, Veysel sazı...

50. insan, ölüme borçlu doğar. Hayatın her anı bu borcu ödemekle geçer.

                                          Y. Türk

U-

Severdim yeryüzünde yaşayarak Tanrı'ya görünmeyi. Dertlere pek aldırmazdım, acılarıma ve kardeşlerime her sabah günaydın, iyi dünler dilerdim.  Neşemin de bütün ihtiyaçlarını görürdüm. Zenginlik mal çokluğu değil gönül tokluğudur: Kendimi bu buyruğun teorisiyle izlerdim.

Öğlenin sonlarına denk gelen vakit benim en derin en hassas zamanım. Bu anlar dağlarda ya da en azından bir dere kenarında olmayı dilerdim. Tanrı'nın kokusunu alırdım. İğde dallarının, incir yapraklarının sonsuz ıtırlarına kapılırdım. Tabiat kardeşimdir benim. Bu vakti  kalu bela'dan gelen bir yapıt gibi hissederim.  Her insan bir vakte yazgılı mıdır ? Bazen bir şarkı söylerdim gizli gizli. Yaradan da bazı yerlerde şarkıma girer çıkar gibiydi. Böyle anlarda yaşamım mukim, bahtım iyiydi. Üstümde bir imge vardı cennet kesimli, serin sulara eğimli.

Hüzünde din erken kalkar. Maddenin güzel yemişi seccademi severdim. Güneşin doğacağı yere doğru sererdim.  Sonunda serçe kuş olacakmış da uçacakmışım kadar severdim namazımı. Tekbirimi, kametimi dünyaya karşı güçlü tutardım. Trajediyi değil neşeyi tecrübe etmeye çalıştım.

Ama dedim ya dostlar dünya tuhaftı. Merhamet dünyanın omzunda sırmalı bir atkı. Güveler yemişti yarıdan fazlasını.  Yüreğim şunu ölmüş olsa da hiç unutmamalı. Batı'ya hapsolmuştu, yerkürenin Doğu kanadı. Batı finans ağıyla soyardı Doğu'daki tecelli arsalarını. Delerdi de tüfeğin en alt katıyla yoksulun karnını.

Ve günün sonunda ben denen varlık hep kırıldı, kırıldı. Ve bundan yeni bir üslup yarattı.

Y. Türk

ÖMER YALÇINOVA

Osman Serhat Erkekli, Ömer Yalçınova için kendisini tanımam ama yetenekli bir eleştirmen, diyor.
 

Y. Türk