DEĞİNİ

Yine epey sayıda edebiyat dergisini masama çıkardım.  Ağustos ve eylül ayına ait. Şiir ve dergiler üzerine konuşmak isterim. 13 Eylül 2018 tarihli Yenişafak gazetesinin kültür ve sanat sayfasında, Modern İnsanın Tercihi Öykü başlıklı kısa bir eleştiri metni okudum. Necip Tosun ve Hüseyin Su, günümüz için öykünün şiir türünü geçtiğini söylüyorlar. Gerçi bir önceki gün, gazeteyle verilen Yenişafak kitap ekindeki Hüseyin Su,  söyleşisinde buna benzer şeyler demişti.

Öykü türünde, dergiler bağlamında bir artış, bir sevinç  var. Ancak şiir bu alışkanlığı yıllar önce yaşadı. Öykü, şimdi, şiirin eskitilmiş bu sevinçlerini deneyimliyor.

Şiire gelirsek, şiir her zaman öndedir. Öyküye göre seçkindir.  Beşeri yazının tür olarak alimi şiirdir.  Bu sıfatıyla her zamanki yerini korumaya devam ediyor. Şiirin idare etmediği edebiyat hatta öykü, amacına ve metin olarak da fıtratına ulaşamıyor. İnsan, edebiyata şiirden yayılıyor. Zaman veya çağ da öyle.

İlk dergimiz AKATALPA.  Üç ay önce kapanacağını duyuran dergi, yayıma devam etme kararı aldı. Derginin Eylül 2018 tarihli nüshasında önemli metinler var. Kamil Eşfak Berki burada ilk kez ürün yayımlıyor. Osman Serhat Erkekli günlük yazılarına devam ediyor. Sevil Avşar’ın, Freud’a karşı  sıkı bir eleştirisi bulunuyor. Daha önce de Freud’ü tasavvuf bağlamında yerden yere vuran sıkı bir yazı da 4 Eylül 2018,  Yenişafak’tan, Prof. Dr. Süleyman Hayri Bolay’dan gelmişti. Ama Akatalpa’nın son aylardaki sürprizini Ramis Dara,  maniler ile yaptı. Kış Manileri, Yaz Manileri ...önemli metinlerdi. Ancak bu manilerin en doygunu ve derini bu sayıda çıkan Toprak Manileri oldu.

İkinci dergi AYASOFYA. Temmuz - Ağustos sayısı.  İbrahim Tenekeci’nin Ah Ölümden isimli şiiri ile açılıyor, dergi. Ayasofya, tarz ve görüş olarak İtibar- Fayrap arasında bir yol tutturmuştur. Yazar ve şair kadrosu da oldukça kalabalıktır. Bu sayıda öykü soruşturmaları da var.

İTİBAR, Ağustos 2018. Mustafa Akar, Cahit Koytak, Said Yavuz şiirleri ön plana çıkmış, dergide. Genç kuşaklarla yapılan söyleşi geleneği sürüyor. Kitap tanıtımları, özellikle şiirde yeni nesil şairleri vitrine taşıyor. Ancak yine de İtibar, mantalite olarak doksan kuşağına aittir. Bu, derginin ruhundan ve tarzından belli oluyor.

YEDİİKLİM dergisi Ağustos 2018.  Yediiklim, her zaman hem şiir hem öykü dergisi olmuştur. Yine de Türk şirine kazandırdığı şairler ile ünlenmiştir. Dergide Osman Serhat’ın  Ölüme Doğru şiiri,  Nurettin Durman ‘ın Yenildikçe şiiri ve bir de Hatice Çay şiiri öne çıkıyor. Ali Günvar’ın bir metni bulunuyor, dergide. Ama dili ve mantığı yazının, konuyu açıklığa kavuşturamamış. Ömer Lekesiz ve Ali Günvar, önemli konulara ulaşmaya çalışıyorlar ancak kullandıkları dil yordamı onları fena vuruyor.

SEFERBER. Türkiye’nin ilk kırkambar dergisidir. 15 Temmuz Direnişi sonrası döneme aittir. Bu farkı, ruhu okuyucuya hissettiriyor. Konu: Aliya ve Bosna.

FAYRAP  dergisi.  Derginin Ağustos ve Eylül sayısının öne çıkan isimleri şiirde Murat Güzel, öyküde ise Mustafa Nezihi Pesen’dir. İki isim de bilinç-bulunç ve kopuşları tasvir ustası. Aralarında çok benzerlikler var. Metinleri ağızlarından duman çıkaran koşuculara benziyor. Ve pufluyor gibi.

Yeprem Türk

İDLİB

İdlib için dönüm noktasındayız.  Bin küsur yıllık medeniyetin evlatlarının ezildiği,  horlandığı, vatanından sürülmeye çalışıldığı yeni cephenin adıdır İdlib.

İdlib, medeniyetimizin kadim bir kentidir. Vatandaşları da bizim vatandaşlarımızdır.  Aynı medeniyet kimliğine sahibiz.

Ancak doksan yıla yakın güdülen Kemalist politika bize bu kimliği unutturdu. Dış politika medeniyet eksenli sürdürülmedi. Dış politika dediğime bakmayın. Kemalist anlayış için öyle. O dış politika şimdi iç politika haline geldi.   İdlip kaybedilirse, insanımız, Türkiye’nin şehirlerinden birini  yitirdiğimiz duygusuna kapılacaktır.

İdlib, elbette Türkiye’nin güvenliği için açılmış, bir paravan cephe değildir. Öz cephedir. Ve şehir halkı da buna paralel olarak Türkiye halkının bir parçasıdır.

İdlib, medeniyetimizin öz yerleşkelerindendir. Medeniyetimiz, burada yerleşik bir düzende olmalıdır. Burası hakikaten geleceğimiz için çok önemli.  Buradan alınacak bir mağlubiyet, bin yıllık medeniyet ülkümüzün orta kuşaktaki yerleşikliğini ortadan kaldırabilir. Ve bize eski görkemli Grek medeniyetinden kalmış küçük bir Yunanistan muamelesi yapılabilir.  

Yeprem Türk

&

Türkiye ne tam anlamıyla Asyacı ne de tam anlamıyla Avrupacıdır.  Ne de diğer manada Avrasyacıdır. Atlantikçiliği saymaya gerek duymuyorum bile.  Aslında Asya’nın da Avrupa’nın da harmanlandığı mekan Büyük Doğu’dur.  Coğrafi anlamdaysa Orta Kuşak’tır.

Büyük Doğu, İslam topraklarını tutan coğrafyanın hem büyük bölümü hem de kalbidir.

Selçuklu işte bu Büyük Doğu mekanının ve irfanının devletidir. Osmanlı bu medeniyetin ikinci devletidir.  Türkiye de bir Büyük Doğu Devleti’dir. Aşamanın üçüncü ayağıdır.

Balkanlar, Bosna... Büyük Doğu coğrafyasının  diğer mekanlarıdır.

Bu kuşakta yaşayan insanlar aynı kimliklere sahiptirler. Bu açıdan, yaşam tarzı ve düşüncesi anlamında bir medeniyet vatandaşlığı kavramı bu topraklarda devreye sokulmalıdır.

Yeprem Türk

&

Gençlere tavsiye vermeyi sevmem. Ama buna da mecburum. Gençler, önce tüm varlıklarla derin bir iletişim, arkadaşlık geliştirin, Vahdeti Vucüd Milleti olun, bunu derinden hissedin; sonra dünya vatandaşı olun; önemlisi de aynı medeniyetin bireyleri olarak bin yıllık medeniyetimizin nefes aldığı yerlerde, şehirlerde yaşayanlarla aranızda bir medeniyet vatandaşlığı, milletliği kurun.

Medeniyetimizin sahip olduğu felsefe, ilim, irfan... tüm külliyatıyla size hayat olacaktır.  Bunu yaparsanız, medeniyet ağacınızın dalında yemyeşil bir yapraksınız. Eğer medeniyet hayatınızın birikimlerinden, verimlerinden faydalanmazsanız, ağacınızın suyu kesilir, kılcal damarlarınız kurur, sararırsınız. Ve bir gazel olarak toprağa düşersiniz. Birileri de gelir, sizi çöp, ‘homo sacer (atık insan) ’ diye süpürür, tarihin kovasına doldurur.

Yeprem Türk