İbni Haldun’a göre ortak bir otoriteye duyulan ihtiyaçtan
devlet doğar. Ama ortak bir ilim, ortak bir duygu, ortak bir sanat, ortak bir
felsefe, medeniyet neye ihtiyaç duyar? Elbette ortak bir kişiliğe.
Ortak kişilik her toplumun inanışlarına ve fıtratlarına
göre farklılıklar gösterir. Örneğin
Batılı topluluklarda ortak kişilik mitler ve ikonlar etrafında ortaya çıkarken,
bizim gibi İslam insanlarında ise nebevi kaynaktan sadır olur.
Sonradan ortaya çıkan ideolojiler, fikir ve sanat
akımları da bu ortak kişiliğin köksel ayrımlarına göre neşet eder.
Kapitalizim, Marksizim, Faşizim, Materyalizim... aslında
mit ve ikonlardan ilham alarak ortak kişilik geliştirenlerin yani Batılıların
üretimidir.
Bizimse bu minvalde, ortak kişiliğimizden ve
duyuşlarımızdan ortaya çıkmış Anadolu irfanı, tasavvuf gibi değerlerimiz
vardır.
Y.Türk