İnsanlık Halleri

Osma Serhat Erkekli’nin  İnsanlık Hali adlı son şiir kitabı çıktı. Osman Serhat Erkekli ile hem kitap hem de güncel meseleler üzerine geniş bir yelpazede bir sohbet gerçekleşti. İlerleyen sayılarda değiniriz kitaba.  Zafer Acar, Abdullah İlhan, Aykut Nasip Kelebek, Yeprem Türk, Ahmet Saymaz ve sonradan masaya eklenenler vardı. Adlarını  şimdi hatırlayamıyorum. Bağışlasınlar. En çok dikkat çeken konular ise II.Yeni, Sezai Karakoç, Cemal Süreya idi. Yer Kadıköy.

ŞEY

                                         Üstat Nuri PAKDİL'e

Denir ki kalpler yalan söylediğinde

Acılarımız birbirine benzemediğinde

Geç kalınmıştır

Toparlanalım

Duygularımız zıt hüzünlenmeye

Fıtraten biz lastiğiz

Demeye bile

Oysa bu beklenir şey

Bir üstat çıkıp bunları...

Ülkede pürüz fazla

Bakar mısınız şu evrene Allah aşkına

Ne alıp verebiliriz ona

Boş bakıp duruyorsak

Ahrete seyahat dendiğinde

Oysa varsa buralarda yaşamak

Misal şair olarak büyük maksat

Türkiye’yi ağır kilosuna rağmen

Mısraları çatlatmadan taşımak

Maddenin insan hali olarak

Sade vatandaşlık değil mesele

Kişi inmeli ruhuna halkının ara sıra

Tanrı’dan gelen haber gibi hakeza

Denebilir ki daha en başta

İster cümle ol ister nokta

Daimlikte yer yok lükse

Gavurdağı gavurlukla kaimse örneğin

Beka hisleri Türkiye’den gitmemeli mesela

Y.T.

.ARANTİ

Hı hı ilk aşkmıssın Allah’tanmışsın

Notayla verilmişsin ön es’mişsin

Güzel müzikmişsin dünyaya çalarmışsın

Atmosferle evlilik olabilirmişsin

Hava kabarcığından yavru verirmişsin

İlk aşk insanda Bedir etkisi yapar

Diye bir şey yok
Uhud’a  muhtaç edebilirmişsin

(Bedir Müslümanların ilk savaşı ve ilk zaferi. Uhud’daysa İslam ordusu güç kaybetti)

Y.T.

UZAT

Düşünmeler belki bu Yunus varlıklı

Çok kınalı gelmez üstelik size sözleri

Olsun içinde kip ve ekleri cennetin

Sabredenin  yüz güzelleştirici nimetleri

Fakat nefsin yolları duble duble öyle denili

Bu çağdan da gönül terbiyesi  üzgün geçer mi

Bu hale düşünmek ne kemiksiz ne sonsuz bir çalışma 

Ummayalım mı düzen üstüne bir melek etkisi

Ama umutsuzluk cahil resimli

Yerde biraz hayvanlık görülür

Topraktaki cennet ve cehennem etkisi silinsin tüylü

Bu ahlaklı tabiattan bir salkım üzüm yememeli

Metafiziği Allah’ın dükkanı bir insan yapmalı

Halk kadar şey değil halk ona yüksekten bakılı

Oysa halk biraz onun arasına katışsa

Düşünce, kanlı

Dünya cahil bir varlık olmasa

Bilirsiniz ha Türkiye ha Mehmet efendi

Metafizik çizmeli

Ağız, tüm organlar için yer

Dudaklara taş yok nur lokmalar inili

Bizim dünyada taşıdığımız en iyi madalya demiri

Her nefis ölümü tadacak ayet çengeliydi

Ama Türkiye dünyadan çekip gitmemeli

Haritası Bezm’den faklı kültürler aktarılı

Uzat uzat onun dünya sürgününü Allah’ım

Köşesinde sessiz gerektiğinde Haçlılara bağırtılı:

O yetimi sahipsiz sanmayın, parasız pulsuz bir cümle

Muhammed’e (s.a.v.) bir şey demeyin’le donatılı

 Yeprem Türk

METAFİZİKÇİ DEĞİLSİN KURGUCUSUN

Metafizik, Osmanlı toplumunda ‘Tarım Metafiziği’ şimdi bazılarına ‘Teknoloji ve İletişim Metafiziği’ şeklinde görünmüş olabilir. Bazıları üretim, ekonomi ve insan ilişkilerine bakarak başka metafizik adları bile düşünebilirler. Çağımızdaki insan düzeninde, çoğu sahada pornografi ileri atlı konumundadır. Geriden gelen atlıları da varın siz akledin. Ve üzerimize doğru daha neler gelecek hesap edin. Ticaretten tutun partilere kadar pornografinin azımsanamaz rolü var. İdeoloji ve ırkçılık particiliği de bunun içine dahil. Ya meyhanelerdeki ‘Bergen Metafiziğine’ futbol sahalarında oluşan ‘Messi Metafiziğine’ ne demeli?  İnsanlardaki cazibeye gelme hastalığı, beğenilme tutkusu, beden isteklerini kamçılama sevdası vs. aslında nasıl bir metafizik sapması içinde olduğumuzu gösteriyor. Birçokları buna tek başlıkta pornografi metafiziği diyebilir.  Ya da seksi metafizik.

Böylesi metafizik kurgular sayesinde maalesef, cehennem anlayışının inceliklerini cehennemde doya doya yiyecekleri kolonyal bir nihilizme dönüştüren günahkarlar bile var. Buradaki yapıyı oraya taşıyorlar. İşler artık ne yazık ki böyle. Biz günahkarlar, hesap gününde, toplu greve gideriz, Tanrı’ya direniriz ama bunu herkes yapsın, mahşerin biçimini değiştiririz gibi düşünüyorlar. Çok olursak o kadar etkili oluruz yani.  Olmazsak da içeriz, hissetmeyiz, acıları bal yaparız deniliyor.  Mahşer için Marks metafiziği devreye giriyor.

İşte böyle cennet ve cehennem olayına bile siyasal olarak bakılıyor. İnsanlar olarak nerede nasıl hangi his ve akılla yaşadığımız kestirilemiyor. Emr-i bi’l ma’ruf ve nehy-i ani’l münker  folklorik şeyler gibi algılanmaya başlıyor. Ruhumuzu Yunan metafiziğiyle, varoluşumuzu varoluşçularla açıklayınca böyle oluyoruz belki de.  Üstelik varoluşçular ne kadar varoluşçu? Değiller aslında.

Oysa bu yanlış. Metafizik bunların dışında olan bir şeydir. Bu metafiziği, şu metafiziği ya da deniz metafiziği, kara metafiziği  olmamıştır. Metafizik İslam milletinin havada, karada, suda, her yerde bir duyuş biçimidir, ruh stilidir. Beka duyuşuyla ilgilidir. Ve buraya zevk, siyasa ve uyuşma kapısından çıkılmamıştır. 

Y. Türk

DE

Niçe’de ben biraz hayvanlık sezdim de

Ülkem ne zaman kendini kendinden anlar

Merhamet damla damla

Yozlaşma göl olmaz diyesim geldi

Türkiye’ye yatırılan duygular bunu sağlar

                                         bilgiler      

Y. Türk

UNSURLAR ÜZERİNE

Süleymaniye ölmeden önce ölen eserse, Mehmetli milleti de ölmeden önce ölen millettir. Bir millet ve bir eser için böyle şeyler söylediğimizde aslında geniş bir coğrafyanın, toplumun  ruh özetinden bahsetmiş oluyoruz.  İkisi de bir toplumsal kişiliğin kafasından gelir. Toplumsal kişilik,  insan politikasını ve hayatını etkileyen ana unsurdur. Dünya, düşünce bize bu zihniyetten mırıldanır. Coğrafya, tarih, kültür hatta ahret duygusu ve bilinci tek, geniş bu kümede toplanır. Yoğrulur.   Şebüsteri olsaydı mesela coğrafya ve tarih için insanın mahpusluğu; Ali Şeiati ise ademoğlunun zindanı derdi.  Oysa coğrafya Allah'ın bir nimetidir. Orada, düşünenler için ibretler vardır. Yazılı olmamış ayetler mevcuttur. Bu yüzden coğrafya, bazen  insanı Allah'a açan başka bir kapıdır. İnsanı Allah'a açan şey, başka coğrafyalara,  diğer kültür ve medeniyetlere de açar. İşte bu açıcı şey geniş alana yayılı olan toplumsal kişilikle belirir. Bu nedenle bir coğrafyadan başka coğrafyalara açılan, çok coğrafyayı tek bir coğrafya haline sokan her zaman gizli bir yol vardır. Bu yolu bilen insanlar coğrafyalarıyla  uyum içindedir. Bilmeyenler bu ortak kişilikten uzaktırlar.

Bu yüzden Süleymaniye ve Mehmetli Milleti de aynı ortak kişilik ruhunun sülbünden doğmadır. Örneğin Süleymaniye de Mehmetli Mileti de geniş bir coğrafyanın ve tarihin değil sadece; Tanpınar'ın rüya hali dediği manevi uykuların içinden, toplumun  ahret yatmalarından meydana gelmiştir. Toplumun içten taşıdığı özkişilik, eser verme iştiyakı sayesinde, o ulu cebirini bir kez daha konuşturmuştur. Baba bir düşünceden oğul bir düşünce çıkarmasını bilmiştir aslında. Din için öz için  tarihsellik yoktur. Din tüm zaman ve mekanları kapsar.  Ancak düşünce, belli bir zaman, yer ve mümkünler şartıyla işler.  Zaman ve mekan değişince düşünce de değişir.  Özün hükümleri sabittir. Düşünce tavuktur bu tarihi kuluçkada. Mekan coğrafyadır. Eser civcivdir. Ve bu kuluçkaya sıcaklık lazımdır. Bu ise tam anlamıyla özden ve bekadan gelen ısıyla sağlanır. İşte bütün bunlarım toplamı da milletin kişiliğini oluşturur. Ve bu kişilik Çanakkale Destanı, Süleymaniye Camii, Mehmetli Milleti gibi şumüllü yansımalara gebe kalır.

Y. Türk