Türk düşüncesinde medeniyet kavramı için onlarca yorum, tarif yapılmıştır. Medeniyet fikri Akif’ten İsmet Özel’ gelen bir çizgide
reddedilirken; Yahya Kemal’den başlayıp 2000’lere kadar varan diğer bir
çizgideyse kabul edilir. Yine de Türk düşüncesinde bu fikrin sözel olarak
temeli Yahya Kemal tarafından dile getirilmiştir. Yahya Kemal, kendisini İslam
Medeniyeti şairi; Akif’i de İslam şairi sayar. Medeniyet okumalarımıza bu
ayrımın büyük katkısı var.
Bence medeniyet kavramına takılıp kalmanın bir anlamı yok.
İnsan, hiç medeniyet kelimesini kullanamadan da büyük bir medeniyeti yakalamış olabilir. Medeniyet ile
genelde ideallerimizin, olası istikbâlimizin anlatıldığı da doğrudur. Bu hedef
ise verimli bir İslam hayatıdır.
Ve medeniyet tartışmalarında kişilik üzerinde pek
durulmamıştır. Osmanlı, Avrupa medeniyetleri dediğimizde hep bir kişilik
üzerinde dururuz oysa.
Bizim medeniyetimiz Mehmet karakterinin her türlü kıymetli değeri
kendinde yeniden deneyimleyerek huruç ettirdiği yerdedir.
